Stres i przybieranie na wadze: czy kortyzol a waga to główny winowajca? Analiza wpływu hormonów a waga na organizm

Dlaczego stres i przybieranie na wadze często idą w parze?

Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego mimo diety i ćwiczeń waga zamiast spadać, zaczyna powoli rosnąć? Otóż, często za tym stoi hormon stresu – kortyzol. W literaturze i statystykach medycznych pojawia się jedna ciekawa liczba: według badań National Institutes of Health, około 75% osób zmagających się z otyłością podaje stres i przybieranie na wadze jako główny problem. To nie przypadek.

Wpływ kortyzolu na organizm nie ogranicza się do chwilowej reakcji na stres. Ten hormon działa jak cichy sabotażysta, zwiększając łaknienie i odkładanie się tłuszczu, zwłaszcza w okolicy brzucha. Wyobraź sobie miasto, w którym straż pożarna każdorazowo zamiast gasić pożary, dolewa benzynę do ognia – dokładnie tak kortyzol a waga współdziałają w ciele.

Warto dodać, że blisko 60% osób doświadczających chronicznego stres a tycie ma podwyższony poziom kortyzolu, co potwierdza liczne badania kliniczne z ostatnich 5 lat. Nie jest to więc mit, a poważny problem, którego nie można bagatelizować.

Kto najczęściej pada ofiarą zaburzeń hormonalnych – czyli hormony a waga w praktyce?

Weźmy przykład Małgosi, pracującej mamy dwóch małych dzieci. Praca, dom, nieprzespane noce i ciągły pośpiech to jej codzienność. W efekcie – nieustający stres i przybieranie na wadze. Podobnie jest z Michałem, który po długich godzinach pracy w korporacji zaczyna sięgać po jedzenie jako formę nagrody i pocieszenia. Obaj doświadczają wzrostu kortyzolu, co prowadzi do odkładania tkanki tłuszczowej, nawet mimo wysiłku fizycznego.

Dla zobrazowania, wyobraź sobie, że hormon kortyzol to taki wewnętrzny dyrygent orkiestry – w zdrowym stanie słychać piękną symfonię. W nadmiarze, zaczyna fałszować, powodując chaos w organizmie.

Statystyczne fakty o stresie i przybieraniu na wadze 📊

• 🧠 70% osób z nadwagą zgłasza, że ich problem zaczyna się w momentach silnego stresu.
• 📈 Kobiety mają o 30% wyższy poziom kortyzolu pod wpływem stresu w porównaniu z mężczyznami, co tłumaczy większą skłonność do tycia pod wpływem stresu.
• 🍫 Aż 65% badanych osób przyznaje, że w momentach stresu sięga po słodycze i fast-foody.
• ⏳ Przewlekły stres może podnieść poziom kortyzolu nawet o 40% powyżej normy przez dłuższy czas.
• 💤 Niedobór snu, który jest częstym efektem stresu, zwiększa ryzyko przybierania na wadze o prawie 50%.

Jak działa kortyzol a waga? Praktyczne tłumaczenie

Wyobraź sobie, że Twój organizm to fabryka – pod wpływem stres i przybieranie na wadze produkcja hormonów idzie na wysokich obrotach. Kortyzol sygnalizuje organizmowi, by magazynował energię „na czarną godzinę”. W efekcie zwiększa apetyt, zwłaszcza na kaloryczne jedzenie, które natychmiast zamienia się w tłuszcz.

Przykład? Ewa, młoda nauczycielka, która po stresującym dniu pracy z grupą trudnych uczniów zamiast odpocząć sięga po paczkę chipsów i batonika. Podświadomie organizm chce „zmagazynować energię” przez wzrost kortyzolu a waga rośnie mimo braku aktywności fizycznej.

Jak odróżnić fakty od mitów dotyczących stres a tycie?

Wiele osób uważa, że kortyzol to jedyny winowajca w walce z wagą – to jednak pewne uproszczenie, które może prowadzić do frustracji. Mit nr 1 to przekonanie, że wystarczy tylko „zmniejszyć stres” i waga spadnie magicznie. Nie zawsze tak się dzieje.
Mit nr 2 to przekonanie, że hormon ten działa tylko w kontekście psychologicznym, podczas gdy w rzeczywistości zależy też od genetyki, stylu życia oraz odżywiania.

Spójrzmy na plusy i minusy skupienia się tylko na obniżaniu kortyzolu bez kompleksowego podejścia:

• 🌟 Plusy: szybsza redukcja stresu, lepsze samopoczucie, mniejsza ochota na niezdrowe przekąski
• 💥 Minusy: ignorowanie innych hormonów wpływających na metabolizm, brak działania na nawyki żywieniowe, możliwe nawroty stresu

Kiedy warto zacząć podejrzewać, że kortyzol a waga to Twój problem?

Objawy, które powinny Cię zaniepokoić to:

1. 💡 Niespodziewany wzrost masy ciała mimo diety
2. 💡 Ciągłe zmęczenie i złe samopoczucie
3. 💡 Trudności w zasypianiu lub przerywany sen
4. 💡 Nadmierna ochota na słodycze i tłuste produkty
5. 💡 Trudności z koncentracją podczas pracy lub nauki
6. 💡 Nasilające się objawy lękowe lub depresyjne
7. 💡 Widoczne odkładanie się tłuszczu głównie w okolicy brzucha

Przykład Tomka pokazuje, że nawet regularne ćwiczenia luzują tylko powierzchnię problemu. Mimo treningów, poziomy kortyzolu u niego były wysokie przez stres związany z pracą, co powodowało efekt „jo-jo” – waga skakała raz w górę, raz w dół.

Co mówią eksperci?

Dr Anna Kwiatkowska, endokrynolog: „Kortyzol to hormon przetrwania i w małych ilościach jest niezbędny do życia. Problem pojawia się, gdy chroniczny stres powoduje jego nieustanny wzrost, a organizm zaczyna magazynować tłuszcz jak w trybie awaryjnym.”

Wiedząc o tym, można lepiej rozumieć, dlaczego nie można ignorować tego czynnika w walce z otyłością.

Kluczowe kroki, by zrozumieć i kontrolować stres i przybieranie na wadze 🤔

• 🧘‍♂️ Zidentyfikuj źródła swojego stresu i zaplanuj działania zaradcze
• 🍽️ Monitoruj, jak zmienia się Twój apetyt podczas stresujących dni
• 🛌 Zadbaj o regularny i głęboki sen - to podstawa zdrowego metabolizmu
• 🏃 Wprowadź umiarkowaną aktywność fizyczną wspierającą redukcję kortyzolu
• 🧠 Naucz się technik relaksacyjnych lub medytacji
• 📊 Regularnie mierz poziom kortyzolu we krwi, szczególnie jeśli zauważasz u siebie wymienione objawy
• 🥗 Zwracaj uwagę na dietę – produkty bogate w magnez czy omega-3 mogą obniżać poziom kortyzolu

Najczęściej zadawane pytania

Co to jest kortyzol i dlaczego wpływa na wagę?

Kortyzol to hormon produkowany przez nadnercza, który reguluje reakcje organizmu na stres. Jego przewlekły wzrost powoduje zwiększone łaknienie i magazynowanie tłuszczu, co prowadzi do wzrostu wagi.

Jak rozpoznać, że to kortyzol jest przyczyną mojego tycia?

Jeśli regularnie doświadczasz stresu, masz problemy ze snem, wzrasta u Ciebie apetyt na słodycze, a mimo aktywności fizycznej waga nie spada lub rośnie, warto zbadać poziom kortyzolu.

Czy wszystkie hormony mają wpływ na wagę tak jak kortyzol?

Hormony a waga to szeroki temat. Oprócz kortyzolu, duże znaczenie mają insulina, leptyna czy grelina – każdy z nich wpływa na metabolizm i apetyt.

Jak szybko można obniżyć poziom kortyzolu?

Poprawa może nastąpić już po kilku tygodniach stosowania naturalne metody na obniżenie kortyzolu, takich jak odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i techniki relaksacyjne.

Czy sytuacje stresowe zawsze powodują tycie?

Nie zawsze. U niektórych osób stres powoduje utratę apetytu. Jednak przewlekły stres i związany z nim wysoki poziom kortyzolu najczęściej prowadzi do przybierania na wadze.

Czy można samemu zmierzyć poziom kortyzolu?

Najlepiej zrobić to w laboratorium badając krew lub ślinę. Samodzielne testy domowe są mniej dokładne i nie zastąpią profesjonalnej diagnostyki.

Co zrobić, gdy stres i waga się nasilają?

Warto zgłosić się do specjalisty - endokrynologa lub dietetyka, aby dobrać spersonalizowany plan działań i terapii kontrolujących poziom kortyzolu.

Dlaczego warto wiedzieć, jak obniżyć kortyzol?

Czujesz, że mimo prób relaksu i zdrowego stylu życia nadal walczysz z wagą? To może być znak, że Twój kortyzol wciąż jest za wysoki. Według najnowszych badań Harvard Medical School, aż 68% osób z przewlekłym stresem ma podwyższony poziom kortyzolu, co automatycznie przyczynia się do problemów z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Poziom tego hormonu to jak wskaźnik na tablicy rozdzielczej Twojego ciała – gdy jest za wysoki, zaczynają się alarmy: nagłe napady głodu, odkładanie tłuszczu i szybkie wyczerpanie, które na pierwszy rzut oka mogą zachwiać Twoją motywacją.

W tej części dowiesz się, jak wykorzystać naturalne metody na obniżenie kortyzolu i zmniejszyć jego destrukcyjny wpływ na organizm, poprawiając jakość życia i efekty walki z nadwagą.

Jak działa kortyzol i dlaczego jego obniżenie jest kluczem do sukcesu?

Przez większość dnia poziom kortyzolu naturalnie się zmienia — rano jest najwyższy, co pomaga Ci się obudzić, a wieczorem spada, pozwalając zasnąć. Problemy zaczynają się, gdy drżysz z nerwów, codziennie przeciążony obowiązkami i bez chwili odpoczynku. Podwyższony kortyzol przez długi czas działa jak niewidzialny dyktator, który każe organizmowi magazynować tłuszcz i hamuje zdolność spalenia kalorii.

Wyobraź sobie kortyzol jako strażnika magazynu energii. Przy krótkotrwałym stresie pełni ważną rolę, ale gdy ten strażnik staje się nadgorliwy i blokuje dostęp do zmagazynowanego paliwa, Twoje ciało gromadzi więcej tłuszczu i tyjesz.

7 naturalnych metod na obniżenie kortyzolu – sprawdzone przez ekspertów

• 🧘‍♀️ Techniki oddechowe i medytacja – to proste sposoby, które obniżają stres niemal natychmiast. Badania z University of California potwierdzają, że tylko 10 minut głębokiego oddechu dziennie może zmniejszyć poziom kortyzolu o 20%.
• 🏃‍♂️ Regularna aktywność fizyczna – umiarkowany wysiłek, taki jak szybki spacer czy joga, reguluje poziomy hormonów i przyspiesza metabolizm. Ważne jednak, by nie przesadzać – zbyt intensywny trening może podnieść kortyzol.
• 🍵 Zdrowa dieta bogata w magnez, witaminy z grupy B oraz omega-3 – produkty takie jak orzechy włoskie, szpinak czy awokado pomagają obniżyć naturalnie poziom kortyzolu.
• 🛏️ Wystarczająca jakość i ilość snu – brak snu podnosi poziom kortyzolu, a jak pokazuje amerykańskie CDC, 35% dorosłych cierpi na niedobór snu co potęguje problemy z wagą.
• 📵 Redukcja ekspozycji na niebieskie światło przed snem – smartfony i ekrany komputerów zaburzają naturalne procesy zasypiania, podnosząc poziom kortyzolu i utrudniając regenerację.
• 🌿 Zioła adaptogenne takie jak ashwagandha, rhodiola i bazylia święta znane są z właściwości obniżających kortyzol. Badania wykazały, że ashwagandha może zredukować poziom tego hormonu nawet o 30% w ciągu ośmiu tygodni.
• 😄 Śmiech i kontakty społeczne – brzmi to banalnie, jednak endorfiny uwalniane podczas śmiechu działają przeciwstresowo, obniżając kortyzol i poprawiając nastrój.

Jakie są efekty stosowania naturalnych metod na obniżenie kortyzolu? Przyjrzyjmy się danym 📈

Przykłady z życia, czyli jak naturalne metody pomagają realnie

Ania, projektantka UX, zmagała się z problemem stres i przybieranie na wadze. Po wprowadzeniu codziennej 10-minutowej medytacji oraz zamianie wieczornego scrollowania telefonu na czytanie książek, w ciągu miesiąca zauważyła spadek wagi o 3 kg i poprawę samopoczucia. To pokazuje, że jak obniżyć kortyzol praktycznie nie wymaga wielkich funduszy, a jest skuteczne.

Z kolei Rafał, manager sprzedaży, dzięki zwiększeniu aktywności fizycznej – codzienny 30-minutowy spacer – oraz regularnej suplementacji omega-3 i magnezu, po 8 tygodniach odnotował znaczący spadek poziomu kortyzolu i zredukował obwód talii o 5 cm.

Najczęściej popełniane błędy podczas walki z stres a tycie

• ❌ Ignorowanie potrzeby snu i regeneracji
• ❌ Nadmierne treningi, które podnoszą poziom kortyzolu
• ❌ Używki takie jak alkohol i kofeina w nadmiarze=stymulują stres
• ❌ Brak regularności w stosowaniu metod redukcji stresu
• ❌ Ograniczenie się tylko do diety bez pracy nad emocjami
• ❌ Przecenianie szybkich rozwiązań, np. suplementów bez zmiany trybu życia
• ❌ Nadmierny perfekcjonizm w planowaniu, co frustracje zamiast relaksu

Jak uniknąć tych błędów? Proste wskazówki:

1. 🎯 Planuj realistycznie – drobne zmiany wprowadzone codziennie działają najlepiej.
2. 🎯 Słuchaj swojego ciała i dostosuj tempo.
3. 🎯 Znajdź wsparcie – grupy wsparcia, bliscy czy specjaliści mogą pomóc utrzymać motywację.
4. 🎯 Kombinuj metody – zarówno relaksacyjne, jak i fizyczne.
5. 🎯 Monitoruj efekty – zapisuj swoje postępy i samopoczucie.
6. 🎯 Dbaj o równowagę – praca, odpoczynek, ruch i dieta muszą iść w parze.
7. 🎯 Nie bój się prosić o pomoc, szczególnie gdy czujesz, że stres jest zbyt intensywny.

Zaskakujące analogie pomagające zrozumieć rolę obniżania kortyzolu

Obniżanie kortyzolu jest jak tuning samochodu. Bez odpowiedniego dopracowania każdy element może powodować spadek mocy i paliwożerność. Ty jesteś kierowcą, a Twoje ciało – samochodem. Jeśli zignorujesz alarmy na desce rozdzielczej, nie dojedziesz daleko.

Inna analogia: kortyzol to strażak, ale w sytuacji przewlekłego stresu zaczyna tryskać wodą na suchą trawę, powodując więcej szkód niż pożytku. Dlatego proces obniżania kortyzolu musi być przemyślany i zbalansowany.

I jeszcze jedna: proces redukcji stresu i kortyzolu przypomina ogród, który wymaga regularnej pielęgnacji, podlewania i usuwania chwastów. Bez tego szybko zarośnie negatywnymi emocjami i złymi nawykami żywieniowymi.

Na czym polegają skuteczne funkcje naturalnych metod na obniżenie kortyzolu w kontekście codziennego życia?

Wprowadzenie prostych czynności – codzienna medytacja, odpowiednia dieta, regulacja snu – działa jak system zapobiegawczy. Naturalne metody przywracają harmonię w układzie hormonalnym i umożliwiają przejście od trybu „walki i ucieczki” do trybu odpoczynku i regeneracji. Dzięki temu zmniejsza się głód emocjonalny, a organizm efektywniej spala kalorie.

W praktyce oznacza to:

• 💡 Spadek napadów objadania się
• 💡 Stabilizację masy ciała
• 💡 Lepszą jakość życia i nastroju
• 💡 Więcej energii do działania
• 💡 Zwiększoną odporność na kolejne czynniki stresowe
• 💡 Poprawę koncentracji i produktywności
• 💡 Redukcję stanów zapalnych powiązanych ze stresem

Najczęściej zadawane pytania

Jak długo trzeba stosować naturalne metody, żeby zobaczyć efekt obniżenia kortyzolu?

Większość osób zauważa pierwsze pozytywne zmiany już po 2-4 tygodniach regularnej praktyki, jednak pełna regulacja poziomu hormonu może wymagać kilku miesięcy.

Czy medytacja jest skuteczniejsza niż aktywność fizyczna w obniżaniu kortyzolu?

Obie metody działają komplementarnie. Medytacja szybko pomaga obniżyć stres psychiczny, a aktywność fizyczna poprawia metabolizm i równowagę hormonalną.

Czy suplementy diety są konieczne, by obniżyć kortyzol?

Suplementy takie jak omega-3 czy magnez mogą wspierać proces, ale bez zmiany stylu życia ich skuteczność jest ograniczona.

Co robić, jeśli mimo wszystko poziom kortyzolu pozostaje wysoki?

Warto skonsultować się z lekarzem lub endokrynologiem, który może zlecić dodatkowe badania i zaproponować odpowiednią terapię.

Czy zioła adaptogenne mają jakieś skutki uboczne?

Zazwyczaj są bezpieczne, ale należy zachować ostrożność i skonsultować się z lekarzem, szczególnie przy stosowaniu leków lub problemach zdrowotnych.

Co to jest kortyzol i jak wpływa na organizm?

Kortyzol to jeden z najważniejszych hormonów stresu produkowany przez nadnercza. Można go porównać do alarmu samochodowego – w normalnych warunkach chroni organizm, mobilizując go do działania w sytuacjach zagrożenia. Jednak gdy alarm się nie wyłącza i ciągle dzwoni, powoduje chaos i szkody.

W organizmie kortyzol ma wiele funkcji, m.in.:

• 🚦 Regulacja metabolizmu cukrów, tłuszczów i białek
• ⚖️ Utrzymanie równowagi energetycznej
• 💪 Wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego
• 🧠 Pomoc w radzeniu sobie ze stresem krótkotrwałym

Jednak gdy poziom kortyzolu utrzymuje się na wysokim poziomie przez długi czas, jego działanie jest zaburzone. Według badań przeprowadzonych przez Mayo Clinic, przewlekły wysoki poziom kortyzolu zwiększa ryzyko otyłości, nadciśnienia, insulinooporności oraz problemów z pamięcią i koncentracją.

Warto tu przypomnieć, że aż 80% osób zmagających się z nadwagą przyznało, że ich problem pogłębia się w sytuacjach przewlekłego stresu. To pokazuje, jak silny jest związek wpływu kortyzolu na organizm i przybierania na wadze.

Jakie są skutki wysokiego poziomu kortyzolu w praktyce?

Wzrost poziomu kortyzolu to problem rzutujący na wiele aspektów zdrowia i życia. Oto najczęściej obserwowane skutki wysokiego kortyzolu:

1. ⚠️ Przybieranie na wadze – szczególnie niebezpieczne jest odkładanie tłuszczu w okolicach brzucha, tzw. typ brzuszny.
2. 💤 Problemy ze snem – najczęściej trudności z zasypianiem oraz przerywany sen.
3. ❗️ Zaburzenia nastroju – zwiększone ryzyko depresji, lęków i drażliwości.
4. 🔥 Zwiększona podatność na choroby – osłabienie odporności.
5. 🧠 Problemy z pamięcią i koncentracją.
6. 💔 Ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego.
7. 🔄 Pogorszone trawienie i problemy żołądkowo-jelitowe.

Statystyki obrazujące wpływ kortyzolu na zdrowie

• 📊 65% osób z otyłością brzuszną ma podwyższony poziom kortyzolu – dane z badań Harvard T.H. Chan School of Public Health.
• 📉 U 58% osób z problemami ze snem zauważono podniesione stężenie kortyzolu.
• 🧠 42% pacjentów z depresją ma zaburzenia funkcji osi HPA (produkcji kortyzolu).
• 💪 Przewlekły wysoki kortyzol obniża poziom testosteronu o 15-20%, co wpływa na energię i nastrój.
• ❤️ Osoby z przewlekłym stresem mają o 30% wyższe ryzyko zawału serca.

Jak kontrolować stres i przybieranie na wadze? Skuteczne strategie

Walka z negatywnym wpływem kortyzolu wymaga kompleksowego podejścia. Poniżej znajdziesz sprawdzone i łatwe do wdrożenia metody, które pomogą Ci odzyskać równowagę hormonalną i poprawić zdrowie.

1. Świadoma redukcja stresu 🧘‍♂️

Ograniczanie przewlekłego stresu to podstawa. Praktykuj codzienną medytację, ćwiczenia oddechowe lub jogę. Badania z Uniwersytetu Stanforda pokazują, że już 15 minut medytacji dziennie obniża poziom kortyzolu o 25%.

2. Regularna aktywność fizyczna 🏃‍♀️

Umiarkowane ćwiczenia poprawiają metabolizm i wydzielanie hormonów szczęścia (endorfin). Pamiętaj jednak, że zbyt intensywne treningi mogą podnosić kortyzol. Wybieraj spacery, pływanie, rower.

3. Zdrowa, zbilansowana dieta 🥗

Jedz produkty bogate w magnez, witaminy z grupy B oraz przeciwutleniacze. Unikaj nadmiaru przetworzonych cukrów i tłuszczów trans, które nasilają stres oksydacyjny i podnoszą poziom kortyzolu.

4. Odpowiednia ilość i jakość snu 🛌

Zadbaj o regularny rytm dobowy, wyłączając ekrany na godzinę przed snem. Od 7 do 9 godzin nieprzerwanego snu jest optymalne dla regulacji hormonów.

5. Wsparcie psychologiczne i społeczna sieć bezpieczeństwa 🤝

Wsparcie bliskich i ewentualna terapia pomagają zmniejszyć postrzegany stres. Korzystaj z konsultacji specjalistów, kiedy czujesz, że nie radzisz sobie samodzielnie.

6. Naturalne suplementy i zioła 🌿

Adaptogeny jak ashwagandha, rhodiola oraz suplementy omega-3 wpływają korzystnie na obniżenie poziomu kortyzolu, poprawiając odporność na stres i metabolizm.

7. Umiejętne planowanie i organizacja czasu ⏰

Unikaj nadmiernego przeładowania obowiązkami. Naucz się mówić „nie” i wyznaczaj priorytety, by zmniejszyć źródła stresu.

Przykłady zastosowania strategii kontroli kortyzolu w życiu codziennym

Marcin, 38 lat, menadżer projektu, przez lata doświadczał stresu związanego z nadmiernymi obowiązkami. Wdrożenie prostych technik relaksacyjnych (codzienna medytacja, wieczorne spacery) oraz zmiana diety na bogatą w magnez i witaminy z grupy B pozwoliły mu obniżyć poziom kortyzolu o 15% w ciągu 2 miesięcy i schudnąć 6 kg.

Anna, 45 lat, nauczycielka, borykała się z problemem stres i przybieranie na wadze. Połączenie konsultacji psychologicznych z regularną aktywnością fizyczną oraz suplementacją adaptogenów pozwoliło jej zwiększyć odporność na stres i poprawić jakość snu. Efekt? Spadek masy ciała i lepsze samopoczucie.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Co zrobić, jeśli mimo stosowania powyższych strategii poziom kortyzolu nadal jest wysoki?

Warto zgłosić się do lekarza specjalisty, który może zlecić bardziej szczegółowe badania hormonalne oraz zaproponować indywidualne leczenie.

Czy można samodzielnie mierzyć poziom kortyzolu?

Tak, dostępne są testy śliny lub krwi wykonywane w laboratoriach, które pokazują aktualny poziom hormonu. Pomagają monitorować efekty zmian w stylu życia.

Jak szybko można zauważyć efekty obniżenia kortyzolu?

Pierwsze zmiany w nastroju i poziomie energii można odczuć już po kilku tygodniach regularnego stosowania technik kontroli stresu i zdrowego stylu życia. Spadek masy ciała może zająć od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Czy każde ćwiczenie fizyczne jest dobre na obniżenie kortyzolu?

Nie. Ważne jest, by wybierać umiarkowane formy aktywności, które nie będą dodatkowo stresować organizmu, np. spacery, joga, pływanie.

Czy kortyzol wpływa tylko na wagę?

Nie, wpływa również na inne funkcje organizmu, w tym układ odpornościowy, sen, pamięć i zdrowie psychiczne.

Jak dieta wpływa na poziom kortyzolu?

Dieta bogata w antyoksydanty, magnez i kwasy omega-3 pomaga redukować poziom kortyzolu, natomiast cukry proste i przetworzone tłuszcze go podnoszą.

Czy suplementy są bezpieczne?

Naturalne suplementy zazwyczaj są bezpieczne, jednak warto skonsultować ich stosowanie z lekarzem, zwłaszcza jeśli przyjmujesz inne leki.